Badania Diagnostyczne

Echokardiografia serca ( Echo serca )

Opis badania:

Badanie ECHO serca nazywane jest również badaniem USG serca. Jest to
precyzyjna metoda oparta na rejestracji przepływu krwi w jamach serca i
naczyniach krwionośnych. Badanie pozwala ocenić struktury anatomiczne serca –
grubość ścian, wielkość jam serca. Rejestruje ruch mięśnia sercowego, zastawek,
a także ich stopień zwężenia czy niedomykalności serca, kurczliwość serca.
Pozwala dostrzec przecieki wewnątrzsercowe przy wadach wrodzonych.
Parametry obrazują zmiany prędkości przepływu krwi w obrębie przedsionków i
komór serca, dużych naczyń krwionośnych, jak aorta, żyły główne, tętnica, żyły
płucne oraz naczyń wieńcowych. Jest badaniem bezbolesnym i nie związanym z
żadnym ryzykiem dla pacjenta. Wynik badania echokardiograficznego jest dostępy
zaraz po badaniu.

Cel badania:

Szybka ocena budowy i działania zastawek serca, pomiaru wielkości i pracy
komór serca, stwierdzenie wydolności krążeniowej serca, diagnostyka wad serca.
Wskazania do badania:
– podejrzenia wad serca,
– nadciśnienie tętnicze,
– choroby układu krążenia,
– choroba niedokrwienna serca,
– zapalenie mięśnia sercowego,
– zapalenie wsierdzia,
– zaburzenia rytmu serca,
– przerost mięśnia sercowego,
– sztywność komór serca (tzw. kardiomiopatia),
– choroby sercowo-płucne,
– ocena kurczliwości w chorobie wieńcowej i innych chorobach serca.

Jak przebiega badanie?

Do badania pacjent(-ka) rozbiera się do pasa, a następnie kładzie na leżance na
plecach lub na lewym boku. W trakcie badania lekarz przykłada głowicę
ultrasonograficzną aparatu posmarowaną żelem w różne miejsca klatki piersiowej
tak, aby uzyskać obraz serca w wymaganych projekcjach. W zależności od
indywidualnych warunków fizycznych pacjenta oraz wykrywanych patologii
badanie trwa zazwyczaj od 15 do 45 minut.

Jak przygotować się do badania?

Nie są potrzebne szczególne przygotowania do badania. Należy jedynie zadbać o
higienę osobistą i umyć się lub wykąpać.

Próba wysiłkowa serca:

Opis badania:

Elektrokardiograficzna próba wysiłkowa, potocznie nazywana testem wysiłkowym,
jest badaniem, które ma na celu zdiagnozowanie przyczyn bólów w klatce
piersiowej, ocenę skuteczności prowadzonego leczenia niewydolności serca lub
określenie rokowania pacjenta po przebytym zawale serca. Próba wysiłkowa jest właściwie badaniem serca, które pozwala wykryć choroby układu krążenia, w tym chorobę wieńcową. U osoby zdrowej w czasie próby wysiłkowej w wyniku zwiększenia wysiłku fizycznego następuje zwiększenie przepływu krwi przez naczynia wieńcowe. Dzięki temu pokrywane jest większe zapotrzebowanie serca na tlen. Monitorując wykres EKG osoby chorej poddawanej próbie wysiłkowej, można zauważyć cechy niedokrwienia mięśnia sercowego. Wynika to z faktu, iż w przypadku niewydolności wieńcowej niemożliwe jest pokrycie zbyt wysokiego zapotrzebowania na tlen. Wynik próby wysiłkowej dostępy jest zaraz po badaniu.

Cel badania:

Celem próby wysiłkowej jest pomiar czynności elektrycznej serca w warunkach
zwiększonego obciążenia wywołanego wysiłkiem fizycznym o znanym nasileniu. EKG wysiłkowe opiera się na fakcie, że niektóre stany patologiczne dotyczące serca ujawniają się lub nasilają dopiero w przypadku wytężonej pracy serca, kiedy wzrasta jego zapotrzebowanie na tlen. Wysiłek fizyczny wymusza przyspieszenie częstości i siły skurczów mięśnia sercowego, stwarzając tym samym odpowiednie warunki do przeprowadzenia badania.

Wskazania do badania:

Lekarz zleci wykonanie elektrokardiograficznej próby wysiłkowej w następujących przypadkach:

1. Przy podejrzeniu choroby wieńcowej u pacjentów ze średnim ryzykiem jej
wystąpienia (ryzyko określa lekarz). Badanie ma na celu potwierdzenie lub
wykluczenie choroby wieńcowej. Choroba wieńcowa charakteryzuje się
niedostatecznym ukrwieniem serca, spowodowanym zwężeniem tętnic
wieńcowych (naczyń zaopatrujących mięsień sercowy w krew).

2. U chorych na niestabilną chorobę wieńcową, u których nie występują zmiany
w EKG podczas bólu w klatce piersiowej.

3. W celu oceny rokowania u pacjentów po świeżo przebytym zawale serca.

4. Badanie dotyczy zarówno pacjentów, którzy byli leczeni w sposób inwazyjny, jak i pacjentów, którzy nie zakwalifikowali się do powyższego
leczenia. Badania nie można przeprowadzić wcześniej, niż po drugiej dobie
od wystąpienia zawału serca.

5. U pacjentów z niedomykalnością zastawki aortalnej serca lub z blokiem
serca stopnia III (blok przedsionkowo-komorowy) badanie przeprowadza się,
aby ocenić wydolność fizyczną pacjenta.

6. U pacjentów z wszczepionym stymulatorem serca badanie ma na celu
zbadanie jego funkcjonowania. Jakie są przeciwwskazania do elektrokardiograficznej próby wysiłkowej? Elektrokardiograficznej próby wysiłkowej nie wolno wykonywać u pacjentów z ciężkim zwężeniem zastawki aortalnej lub zapaleniem mięśnia sercowego albo osierdzia.
Pacjenci z niestabilną chorobą wieńcową lub z niewydolnością serca, którzy nie
stosują leczenia farmakologicznego, oraz pacjenci z zaburzeniami rytmu i
towarzyszącymi objawami również nie mogą wykonywać elektrokardiograficznej próby wysiłkowej. Kolejną grupą chorób, które bezpośrednio zagrażają życiu pacjenta i podczas których nie można wykonać próby wysiłkowej są ostre rozwarstwienie aorty, świeży zator tętnicy płucnej lub zawał płuca i świeży zawał serca (badania nie można wykonać w ciągu 2 pierwszych dni od początku wystąpienia zawału serca).
Istnieje również grupa pacjentów, u których wykonanie elektrokardiograficznej
próby wysiłkowej jest przeciwwskazane, jednak jeśli lekarz zdecyduje, że
wykonanie próby jest konieczne, można rozważyć przeprowadzenie badania.

Objawy, które należą do tej grupy są następujące:

1. Kardiomiopatia przerostowa (przerost i nieprawidłowa struktura mięśnia
sercowego),

2. Zaburzenia elektrolitowe (nieprawidłowy poziom poszczególnych
pierwiastków w osoczu krwi),

3. Zwężenie lewej tętnicy wieńcowej,

4. Zwężenie średniego stopnia zastawki aortalnej,

5. Blok przewodzenia impulsów w sercu (tzw. blok AV).

Jak przebiega badanie?

Na odtłuszczoną skórę klatki piersiowej przylepiane są elektrody połączone z
aparatem rejestrującym zapis EKG, a na rękę zakładany jest mankiet pozwalający
kontrolować ciśnienie tętnicze w czasie trwania próby. Przed badaniem
wykonywane jest EKG. Test wysiłkowy rozpoczyna się od powolnego
spacerowania na bieżni. Co pewien czas podnoszony jest kąt nachylenia oraz
zwiększana jest prędkość przesuwu bieżni. Próba wysiłkowa na cykloergometrze polega na stopniowym zwiększaniu obciążenia przy utrzymaniu stałej prędkości pedałowania, co daje badanemu wrażenie jazdy ze stałą prędkością pod coraz większą górkę. W tym czasie nieprzerwanie trwa zapis EKG i okresowo ciśnienia tętniczego, a lekarz będący przy próbie kontroluje i ocenia zachodzące zmiany. Pacjent jest proszony o informowaniu o wszystkich niepokojących objawach (ból w klatce piersiowej, duszność, zawroty głowy, duże zmęczenie). Próba wysiłkowa trwa do momentu ustalonego przez kardiologa na podstawie tzw. osiągnięcia
przez pacjenta częstości akcji serca bądź pojawienia się ww. dolegliwości.

Jak przygotować się do badania?

– Należy powstrzymać się od jedzenia i picia na około 3 h przed testem, jeśli
badanie jest wykonywane rano po nocnym odpoczynku należy zjeść lekkie
śniadanie.
– Należy powstrzymać się od palenia tytoniu na około 4 godziny przed testem.
– Dzień przed badaniem i w dniu badania nie należy pić alkoholu.
– Należy założyć wygodny strój, posiadać buty na zmianę lub czyste skarpety do
chodzenia po bieżni oraz zaopatrzyć się w wodę do picia.
– Należy przynieść ze sobą wyniki wcześniej wykonywanych prób wysiłkowych,
badań EKG i innych badań kardiologicznych wraz z kartami informacyjnymi z leczenia szpitalnego.
– Należy przynieść listę stale przyjmowanych leków i przyjmowanych dawek.
– Jeśli Pacjent zażywa leki, w dniu badania, powinien przyjąć je zgodnie z
zaleceniami swojego lekarza prowadzącego.
– Pacjenci chorzy na cukrzycę powinni mieć ze sobą posiłek i wodę do picia.
– Przed badaniem nie należy smarować skóry kremami, maściami – skóra powinna być czysta, sucha i odtłuszczona. Mężczyźni z dużym owłosieniem klatki piersiowej muszą być wydepilowani w ww. miejscu.
– Na badanie należy zgłosić się około 10 minut przed rozpoczęciem badania oraz zarezerwować 15 minut po badaniu na odpoczynek.

Interpretacja wyniku:

Dodatni wynik próby wysiłkowej oznacza, że objawy, które pojawiły się u
pacjenta podczas testu w postaci np. bólu w klatce piersiowej, oraz nieprawidłowy zapis EKG, wskazują na chorobę niedokrwienną serca, której obecność należy potwierdzić w koronarografii. Ujemny wynik próby wysiłkowej EKG wysiłkowego, a zatem brak niepokojących dolegliwości i zapis EKG w normie, oznacza, że chorobę wieńcową można z dużym prawdopodobieństwem wykluczyć.

Holter EKG 24 godzinny

Opis badania:

Badanie Holter EKG (inaczej nazywane dobowym badaniem pracy serca) polega na monitorowaniu pracy serca standardowo przez 24 godziny. Pozwala ocenić pracę serca nie tylko w spoczynku, ale i w trakcie wykonywania codziennych czynności. Umożliwia ocenę nierównego, zbyt szybkiego lub zbyt wolnego bicia serca, pojawiającego się o różnych porach dnia i nocy, a także może wykryć niedokrwienie mięśnia sercowego. Często badanie umożliwia powiązanie objawów odczuwanych przez pacjenta (takich jak zawroty głowy, uczucie kołatania serca, duszność, ból w klatce piersiowej) ze zmianami w EKG. Wynik dostępny do 7 dni po badaniu.

Cel badania:

Celem badania jest ocena ilości i jakości występujących w ciągu doby zaburzeń
rytmu serca, ewentualnych pauz w pracy serca oraz epizodów niedokrwienia
(niedotlenienia) mięśnia serca.

Wskazanie do badania:

Badanie Holtera powinno być przeprowadzone w sytuacji, kiedy występują objawy wskazujące na zaburzenia rytmu serca, takie jak:
– omdlenia,
– kołatanie serca,
– zawroty głowy.

Badanie Holtera przeprowadza się również w celu oceny poprawności
wszczepionego rozrusznika. Wskazaniem do przeprowadzenia badania jest także konieczność sprawdzenia skuteczności zastosowanego leczenia oraz kontrolowanie pacjentów po przebytym zawale.

Aparat Holtera pomaga także zdiagnozować:

– migotanie lub trzepotanie przedsionków,
– wielokształtny częstoskurcz przedsionkowy,
– palpitację serca,
– napadowy częstoskurcz nadkomorowy,
– przyczyny omdleń, zasłabnięć i utraty przytomności,
– bradykardię (spowolniona czynność serca, poniżej 60 uderzeń na minutę),
-arytmię komorową.

Jak przebiega badanie?

Samo badanie nie wymaga wcześniejszego przygotowania. Do klatki piersiowej pacjenta przyczepia się elektrody, które są połączone z urządzeniem umiejscowionym w okolicach bioder. W trakcie EKG metodą Holtera ważne jest, aby zachowywać się tak jak na co dzień i wypełniać typowe dla siebie zajęcia – tylko wówczas obserwacja ma sens i daje pełny obraz czynności serca. W trakcie chodzenia z holterem należy unikać: koców elektrycznych, stref o wysokim napięciu elektrycznym czy magnesów.

Jak przygotować się do badania?

Mężczyźni o dużym owłosieniu na klatce piersiowej powinni być
wydepilowani w ww. miejscu z uwagi na odklejanie się elektrod.
Test Holtera nie wymaga specjalnych przygotowań ze strony pacjenta. W
przypadku przemieszczenia się lub oderwania elektrod badany musi umieścić je na właściwym miejscu. Przed założeniem EKG Holtera należy wziąć kąpiel, gdyż w żadnym wypadku nie można zanurzać ani moczyć urządzenia. Przy
zachowaniu powyższych środków ostrożności badanie aparatem Holtera jest w pełni bezpieczne, a także bezbolesne. Zaleca się luźne ubranie, aparat można przypiąć do paska u spodni lub nosić na pasku zawieszonym na szyi.

Holter RR ( Holter ciśnieniowy)

Opis badania:

Holter ciśnieniowy polega na założeniu pacjentowi na ramię specjalnego
mankietu, który następnie zostaje połączony z aparatem przyczepionym do pasa. Posiada on pompę automatyczną, która jest zasilana na baterie. W czasie badania holterowskiego to właśnie ten aparat rejestruje automatycznie pomiar ciśnienia. Holter ciśnieniowy monitoruje ciśnienie krwi przez całą dobę. Zazwyczaj po założeniu holtera ciśnieniowego, pomiary są dokonywane co 15 minut w ciągu dnia, a co 30 w nocy. Wówczas mankiet holtera ciśnieniowego na ramieniu automatycznie wypełnia się powietrzem na kilkadziesiąt sekund. Następnego dnia o tej samej godzinie pacjent jest proszony o zgłoszenie się do przychodni na zdjęcia holtera ciśnieniowego.

Cel badania:

Badanie to umożliwia rozpoznanie nadciśnienia tętniczego krwi oraz kontrolę jego leczenia. Jest także pomocne w diagnozowaniu innych dolegliwości, których mogą być np. spadki lub wahania ciśnienia tętniczego. Badanie jest coraz częściej stosowaną w diagnostyce zaburzeń ciśnienia tętniczego metodą z uwagi na to, że wiele czynników może wpływać na aktualny pomiar ciśnienia tętniczego (np. emocje towarzyszące wizycie lekarskiej), pojedynczy wynik pomiaru może nie przesądzać o rozpoznaniu braku lub istnienia zaburzeń ciśnienia tętniczego krwi.

Wskazanie do badania:

Badanie holter ciśnieniowy z reguły wykonuje się na zlecenie lekarza w
określonych sytuacjach klinicznych. Jednak, ponieważ jest to badanie
nieinwazyjne i bezpieczne, może być wykonane na życzenie pacjenta, bez
skierowania od lekarza. Lekarz zleca badanie gdy:
– pacjent zgłasza objawy sugerujące występowanie nadciśnienia, tj. zawroty
głowy, nagłe omdlenia, upadki;
– pomiędzy pomiarami gabinetowymi występują duże wahania odczytywanych
wartości;
– wystąpią znaczne różnice pomiędzy podanymi przez pacjenta odczytami
domowymi, a tymi uzyskiwanymi w gabinecie;
– pacjent posiada zdiagnozowane nadciśnienie, ale jest ono oporne na leczenie;
– cukrzyca, mogąca powodować spadki ciśnienia, zwłaszcza u osób starszych;
– podejrzenia dotyczące wahań ciśnienia podczas snu;
– nadciśnienie u kobiet ciężarnych;
– podejrzenie efektu „białego fartucha” powodującego przekłamania w pomiarze ciśnienia wykonywanym w gabinecie lekarskim.

Przeciwskazania do badania:

Nie ma żadnych przeciwwskazań do wykonywania holtera ciśnieniowego. Nie bez znaczenia jest również fakt, że holter ciśnieniowy można również powtarzać wiele razy, w zależności od potrzeb. Ponadto holter ciśnieniowy można wykonywać u pacjentów w każdym wieku, niezależnie od stanu zdrowia, również w czasie ciąży.

Jak przebiega badanie?

Pacjentowi zakłada się na ramię mankiet, który jest podłączony do aparatu
zapisującego pomiary ciśnienia. Aparat przymocowywany jest do zazwyczaj do pasa, co umożliwia swobodne poruszanie się. Pomiar ciśnienia odbywa się automatycznie, z reguły w dzień co 15 minut, a w nocy co 30 minut. Badanie trwa ok. 24 godzin. Podczas badania w momencie rozpoczęcia pomiaru ciśnienia (zaciskanie się mankietu na ramieniu Pacjenta w tracie napełniania powietrzem) należy wyprostować kończynę górną w stawie łokciowym i na chwilę stanąć, by pomiar był dokonany prawidłowo. Po dokonaniu pomiaru (wypuszczenie powietrza z mankietu) można wykonywać normalne ruchy kończyną, na której dokonywany jest pomiar. Wspomniane postępowanie zapobiega powstaniu błędów pomiaru/artefaktów ruchowych, które utrudniają lub uniemożliwiają miarodajną ocenę wyników badania.

Jak przygotować się do badania?

Do badania najlepiej ubrać koszulkę bawełnianą z krótkim rękawem oraz luźne okrycie wierzchnie z szerokim rękawem. Pod nim będzie ukryty zarówno mankiet, jak i aparat zapisujący pomiary ciśnienia. Ubranie nie powinno się łatwo elektryzować, gdyż zjawisko takie może zakłócić rejestrację. W czasie badania należy prowadzić normalną dobową aktywność. Bezwzględnie należy chronić aparat i wszystkie jego części przed upadkiem, wilgocią i wodą, gdyż grozi to zniszczeniem urządzenia. W czasie badania pacjent może prowadzić notatki, w których będzie zapisywać wszystkie znaczące zdarzenia takie jak przyjęcie leków, wysiłek, nasilenie lub pojawienie się innych dolegliwości etc. Pacjent po upływie doby, oddaje urządzenie w pracowni, w której rejestrator został założony.